วันจันทร์ที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2556

ไทแรนโนซอรัส เร็กซ์ (Tyrannosaurus Rex)

ไทรันโนซอรัส เร็กซ์
                      Tyrannosaurus Rex หมายถึง กิ้งก่าทรราช   และ   rex หมายถึง ราชา  เมื่อนำมารวมกันแปลได้ว่า  ราชันย์ไดโนเสาร์ทรราช  หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า ที-เร็กซ์ (T-rex)  เป็นไดโนเสาร์กินเนื้อขนาดใหญ่ 

จากรูป การเปรียบเทียบกับขนาดร่างกายของมนุษย์

ไทรันโนซอรัส เร็กซ์ มีถิ่นอาศัยตลอดทั่วตะวันตกเฉียงเหนือของทวีปอเมริกา ซึ่งกว้างกว่าไดโนเสาร์วงศ์เดียวกัน ไทรันโนซอรัสอาศัยอยู่ในยุคครีเทเซียสตอน ปลายหรือประมาณ 68 ถึง 65 ล้านปีมาแล้ว เป็นหนึ่งในไดโนเสาร์พวกสุดท้ายที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับนก ซึ่งมีชีวิตอยู่ก่อนการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งที่สามในยุคครีเทเชียส

ไทรันโนซอรัสเป็นสัตว์กินเนื้อ เดินสองขา มีกะโหลกศีรษะที่ใหญ่ และเพื่อสร้างความสมดุล มันจึงมีหางที่มีน้ำหนักมาก มีขาหลังที่ใหญ่และทรงพลัง แต่กลับมีขาหน้าขนาดเล็ก มีสองกรงเล็บ ถึงแม้ว่าจะมีไดโนเสาร์กินเนื้อชนิดอื่น ที่มีขนาดใหญ่กว่าไทรันโนซอรัส เร็กซ์ 

แต่มันก็มีขนาดใหญ่ที่สุดในไดโนเสาร์วงศ์เดียวกัน และเป็นหนึ่งในผู้ล่าที่มีขนาดใหญ่ที่สุดบนพื้นพิภพ วัดความยาวได้ 13 ม. สูง 4 ม. จากพื้นถึงสะโพก และอาจหนักถึง 6.8 ตัน 

ในยุคสมัยของไทรันโนซอรัส เร็กซ์ ที่ยังมีนักล่าขนาดใหญ่ชนิดอื่นๆนั้น ไทรันโนซอรัส เร็กซ์ อาจเป็นนักล่าที่อยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหาร เหยื่อของมันเช่น แฮโดรซอร์ และ เซอราทอปเซีย เป็นต้น 

ถึงแม้ว่าผู้เชี่ยวชาญบางคนเชื่อว่า โดยพื้นฐานแล้วไทรันโนซอรัส เร็กซ์เป็นสัตว์กินซาก การถกเถียงในกรณีของไทรันโนซอรัสว่า เป็นนักล่าหรือสัตว์กินซากนั้น มีมานานมากแล้วในหมู่การโต้แย้งทางบรรพชีวินวิทยา

ไทรันโนซอรัสเป็นไดโนเสาร์ที่โด่งดังที่สุดในโลก ด้วยฐานะไดโนเสาร์กินเนื้อที่ตัวใหญ่ที่สุด ก่อนจะเสียอันดับให้ คาร์ชาโรดอนโทซอรัส และ จิกแกนโนโตซอรัส และ ปรากฏตัวในภาพยนตร์หลายเรื่อง เช่น จูราสสิค พาร์ค 

ไดโนเสาร์ทีเร็กซ์ ชื่อซู (Sue) เป็นโครงกระดูกไดโนเสาร์ทีเร็กซ์ ที่มีความสมบูรณ์ที่สุด มีขนาดลำตัวยาวกว่า 12.8 เมตร และความสูงถึงสะโพก 4 เมตร โดยตั้งชื่อมาจากซูฃานนักธรณีวิทยาที่ค้นพบ

ปัจจุบันจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ Field Museum ที่ชิคาโก ในปี 2549 ซูได้เป็นตัวเอกหนึ่ง ในภาพยนตร์เรื่องเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ (Natural History Museum) ชื่อ Night at the Museum ของ ชอน เลวี่ (Shawn Levy) มีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับสิ่งต่างๆในพิพิธภัณฑ์ที่ต้องคำสาปให้กลับมีชีวิตขึ้นมาในตอนกลางคืน


กายวิภาค

เร็กซ์เป็นหนึ่งในไดโนเสาร์กินเนื้อขนาดใหญ่ ตัวอย่างขนาดใหญ่ที่สุด สมบูรณ์ที่สุด มีชื่อว่า FMNH PR2081 หรือ "ซู" (Sue) มีความยาว 12.8 ม. สูงจากพื้นถึงสะโพก 4 ม. มีน้ำหนักประมาณ 7.2 ตัน หรือน้อยกว่า 4.5 ตัน 

ซึ่งในปัจจุบันมีการประมาณกันว่าอยู่ในช่วง 5.4 ถึง 6.8 ตัน ถึงแม้ว่าไทรันโนซอรัส เร็กซ์ จะมีขนาดใหญ่กว่าไดโนเสาร์กินเนื้อ ในยุคจูแรสซิกอย่างอัลโลซอรัส แต่ก็ยังเล็กกว่าสไปโนซอรัสและจิกแกนโนโตซอรัส

คอของไทรันโนซอรัส เร็กซ์ งอโค้งเป็นรูปตัวเอสตามธรรมชาติเหมือนไดโนเสาร์กินเนื้อชนิดอื่นๆ แต่มีขนาดสั้นและล่ำสันเพื่อรองรับหัวที่มีขนาดใหญ่ ขาหน้ามีสองกรงเล็บกับกระดูกขนาดเล็ก ที่เป็นส่วนที่หลงเหลือของนิ้วที่สาม

แต่ขาหลังกลับยาวที่สุด เมื่อเทียบตามสัดส่วนของร่างกายในไดโนเสาร์กินเนื้อชนิดต่างๆ หางยาวและมีน้ำหนักมาก อาจมีกระดูกมากกว่า 40 ชิ้น ทั้งนี้ก็เพื่อสร้างให้สมดุลกับหัวที่มีขนาดใหญ่และลำตัวของมัน เพื่อชดเชยขนาดที่ใหญ่โต กระดูกหลายชิ้นจึงกลวง เพื่อลดน้ำหนักตัวลงโดยไม่สูญเสียความแข็งแรงไป

กะโหลกศีรษะของไทรันโนซอรัส เร็กซ์ที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่มีการค้นพบมีความยาว 1.5 ม. โพรงช่องเปิดขนาดใหญ่ในกะโหลกศีรษะมีส่วนช่วยในการลดน้ำหนักตัว และเป็นที่อยู่ของกล้ามเนื้อที่ยึดติดในกะโหลกเหมือนในไดโนเสาร์กินเนื้อทุกชนิด 

แต่ในส่วนอื่นของกะโหลกไทรันโนซอรัส แตกต่างจากไดโนเสาร์กินเนื้อชนิดอื่น กะโหลกมีขนาดกว้างในส่วนด้านหลัง และแคบลงไปทางจมูกเพื่อให้การเห็นเป็นภาพเดียวด้วยสองตาได้ดีเป็นพิเศษ 

กะโหลกศีรษะ กระดูกจมูก และกระดูกอีกสองสามชิ้นเชื่อมต่อกัน เพื่อป้องกันการการเคลื่อนตัวของกระดูก แต่ก็เป็นโพรงอากาศจำนวนมาก (ประกอบไปด้วยช่องว่างขนาดเล็กคล้ายรังผึ้ง) ซึ่งอาจทำให้กระดูกมีความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้นและเบาขึ้น 

กระดูกที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพเหล่านี้ เป็นเป็นโครงสร้างสำคัญของวงศ์ไทรันโนซอริดี (Tyrannosauridae) ทำให้การกัดทรงพลังขึ้นซึ่งเหนือกว่าไดโนเสาร์กินเนื้อวงศ์อื่น ปลายของขากรรไกรบนเป็นรูปตัวยู (ไดโนเสาร์กินเนื้อวงศ์อื่นส่วนมากมีขากรรไกรบนเป็นรูปตัววี) 

ซึ่งช่วยเพิ่มจำนวนของเนื้อเยื่อและกระดูก ที่ไทรันโนซอรัสกัดออกมาได้ในหนึ่งครั้ง ถึงแม้ว่าจะเพิ่มแรงตึงเครียดบนฟันหน้าด้วยก็ตาม

ฟันของไทรันโนซอรัส เร็กซ์เป็นแบบเฮเทอโรดอนต์ (มีลักษณะรูปร่างต่าง) ฟันหน้าบนขากรรไกรบนเบียดชิดกันมากเป็นฟันตัด (ปลายฟันเหมือนกับใบมีด) มีรูปร่างเป็นตัวดีเมื่อตัดขวาง เสริมด้วยสันบนผิวด้านหลัง และโค้งไปด้านหลัง 

ซึ่งลักษณะเหล่านี้ช่วยลดความเสี่ยง ไม่ให้ฟันหักเมื่อไทรันโนซอรัสกัดและดึง ส่วนฟันที่เหลือแข็งแรงทนทานมาก มีลักษณะคล้ายกล้วยหอมมากกว่ากริช อยู่ห่างกันมากและมีสันเสริมด้วยเช่นกัน

ฟันบนขากรรไกรบนจะใหญ่กว่าฟันบนขากรรไกรล่าง ฟันที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่มีการค้นพบ ยาวประมาณ 30 ซม (12 นิ้ว) รวมรากฟัน ซึ่งใหญ่ที่สุดในบรรดาไดโนเสาร์กินเนื้อ


ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สวัสดิ์จันทรวารบวร เพ็ญบูลย์วรพรสวัสดิ์วารค่ะ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น